मूलधातुः
क्षमूँ
धातुः
क्षम्
अर्थः
सहने
गणः
दिवादिः
पदि
परस्मैपदी
इट्
सेट्
वृत्तयः
क्षमू
सहने
क्षाम्यति चक्षाम, चक्षमतुः, चक्षमिथ, चक्षन्थ, चक्षमिव, चक्षण्व) "म्वोश्च'' इति नत्वे णत्वम् ( क्षमिता, क्षन्ता क्षमिष्यति, क्षंस्यति क्षाम्यतु अक्षाम्यत् क्षाम्येत्, क्षम्यात् अक्षमत् चिक्षमिषति, चिक्षंसति चङ्क्षम्यते चङ्क्षन्ति क्षमयति अचिक्षमत् क्षमी क्षन्त्वा, क्षमित्वा, ) ऊदित्त्वादिड्विकल्पे वलादौ (क्षान्तः, क्षान्तिः,) "यस्य विभाषा'' "तितुत्र'' इति वेण्णिषेधः ( क्षमा ) इति षितो भौवादिकस्य अमुमपिकेचित् षितं पठन्ति, तदसत् तथा च स्वामी केचिदत्रापि क्षमूषिति षितं पठन्ति, तदसत् क्षमू सहन इति सभ्या' इति वर्धमानोऽपि क्षमेर्दैवादिकस्याननुबन्धस्य क्षान्तिः स्यादेव' इति "अषितः क्षाम्यतेः क्षान्तिः क्षमूषः क्षमतेः क्षमा' इति देवपुरुषकारयोरपि 98
The dhatu is not found in this vritti.
क्षमू
सहने
- क्षाम्यति क्षमिता क्षन्ता अक्षमत् क्षमित्वा क्षान्त्वा क्षान्तिः क्षमूष् सहन इति भौवादिकस्य दोषं क्षमते अक्षमिष्ट अक्षंस्त क्षमेति (23) 100
तिङन्त-रूपाणि
लट् (वर्तमान)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षाम्यति | क्षाम्यतः | क्षाम्यन्ति |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षाम्यसि | क्षाम्यथः | क्षाम्यथ |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षाम्यामि | क्षाम्यावः | क्षाम्यामः |
लिट् (परोक्ष)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | चक्षाम | चक्षमतुः | चक्षमुः |
मध्यममध्यमपुरुषः | चक्षन्थ/चक्षमिथ | चक्षमथुः | चक्षम |
उत्तमउत्तमपुरुषः | चक्षाम/चक्षम | चक्षण्व/चक्षमिव | चक्षण्म/चक्षमिम |
लुट् (अनद्यतन भविष्यत्)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षन्ता/क्षमिता | क्षन्तारौ/क्षमितारौ | क्षन्तारः/क्षमितारः |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षन्तासि/क्षमितासि | क्षन्तास्थः/क्षमितास्थः | क्षन्तास्थ/क्षमितास्थ |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षन्तास्मि/क्षमितास्मि | क्षन्तास्वः/क्षमितास्वः | क्षन्तास्मः/क्षमितास्मः |
लृट् (अद्यतन भविष्यत्)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षंस्यति/क्षमिष्यति | क्षंस्यतः/क्षमिष्यतः | क्षंस्यन्ति/क्षमिष्यन्ति |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षंस्यसि/क्षमिष्यसि | क्षंस्यथः/क्षमिष्यथः | क्षंस्यथ/क्षमिष्यथ |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षंस्यामि/क्षमिष्यामि | क्षंस्यावः/क्षमिष्यावः | क्षंस्यामः/क्षमिष्यामः |
लोट् (आज्ञार्थ)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षाम्यतु/क्षाम्यतात् | क्षाम्यताम् | क्षाम्यन्तु |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षाम्यतात्/क्षाम्य | क्षाम्यतम् | क्षाम्यत |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षाम्याणि | क्षाम्याव | क्षाम्याम |
लङ् (अनद्यतन भूत)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | अक्षाम्यत् | अक्षाम्यताम् | अक्षाम्यन् |
मध्यममध्यमपुरुषः | अक्षाम्यः | अक्षाम्यतम् | अक्षाम्यत |
उत्तमउत्तमपुरुषः | अक्षाम्यम् | अक्षाम्याव | अक्षाम्याम |
विधिलिङ्
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षाम्येत् | क्षाम्येताम् | क्षाम्येयुः |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षाम्येः | क्षाम्येतम् | क्षाम्येत |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षाम्येयम् | क्षाम्येव | क्षाम्येम |
आशीर्लिङ्
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षम्यात् | क्षम्यास्ताम् | क्षम्यासुः |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षम्याः | क्षम्यास्तम् | क्षम्यास्त |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षम्यासम् | क्षम्यास्व | क्षम्यास्म |
लुङ् (अद्यतन भूत)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | अक्षमत् | अक्षमताम् | अक्षमन् |
मध्यममध्यमपुरुषः | अक्षमः | अक्षमतम् | अक्षमत |
उत्तमउत्तमपुरुषः | अक्षमम् | अक्षमाव | अक्षमाम |
लृङ् (भविष्यत्)
परस्मैपरस्मैपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | अक्षंस्यत्/अक्षमिष्यत् | अक्षंस्यताम्/अक्षमिष्यताम् | अक्षंस्यन्/अक्षमिष्यन् |
मध्यममध्यमपुरुषः | अक्षंस्यः/अक्षमिष्यः | अक्षंस्यतम्/अक्षमिष्यतम् | अक्षंस्यत/अक्षमिष्यत |
उत्तमउत्तमपुरुषः | अक्षंस्यम्/अक्षमिष्यम् | अक्षंस्याव/अक्षमिष्याव | अक्षंस्याम/अक्षमिष्याम |
लट् (वर्तमान)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षम्यते | क्षम्येते | क्षम्यन्ते |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षम्यसे | क्षम्येथे | क्षम्यध्वे |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षम्ये | क्षम्यावहे | क्षम्यामहे |
लिट् (परोक्ष)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | चक्षमे | चक्षमाते | चक्षमिरे |
मध्यममध्यमपुरुषः | चक्षमिषे | चक्षमाथे | चक्षमिध्वे |
उत्तमउत्तमपुरुषः | चक्षमे | चक्षमिवहे | चक्षमिमहे |
लुट् (अनद्यतन भविष्यत्)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षन्ता/क्षमिता | क्षन्तारौ/क्षमितारौ | क्षन्तारः/क्षमितारः |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षन्तासे/क्षमितासे | क्षन्तासाथे/क्षमितासाथे | क्षन्ताध्वे/क्षमिताध्वे |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षन्ताहे/क्षमिताहे | क्षन्तास्वहे/क्षमितास्वहे | क्षन्तास्महे/क्षमितास्महे |
लृट् (अद्यतन भविष्यत्)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षंस्यते/क्षमिष्यते | क्षंस्येते/क्षमिष्येते | क्षंस्यन्ते/क्षमिष्यन्ते |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षंस्यसे/क्षमिष्यसे | क्षंस्येथे/क्षमिष्येथे | क्षंस्यध्वे/क्षमिष्यध्वे |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षंस्ये/क्षमिष्ये | क्षंस्यावहे/क्षमिष्यावहे | क्षंस्यामहे/क्षमिष्यामहे |
लोट् (आज्ञार्थ)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षम्यताम् | क्षम्येताम् | क्षम्यन्ताम् |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षम्यस्व | क्षम्येथाम् | क्षम्यध्वम् |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षम्यै | क्षम्यावहै | क्षम्यामहै |
लङ् (अनद्यतन भूत)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | अक्षम्यत | अक्षम्येताम् | अक्षम्यन्त |
मध्यममध्यमपुरुषः | अक्षम्यथाः | अक्षम्येथाम् | अक्षम्यध्वम् |
उत्तमउत्तमपुरुषः | अक्षम्ये | अक्षम्यावहि | अक्षम्यामहि |
विधिलिङ्
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षम्येत | क्षम्येयाताम् | क्षम्येरन् |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षम्येथाः | क्षम्येयाथाम् | क्षम्येध्वम् |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षम्येय | क्षम्येवहि | क्षम्येमहि |
आशीर्लिङ्
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | क्षंसीष्ट/क्षमिषीष्ट | क्षंसीयास्ताम्/क्षमिषीयास्ताम् | क्षंसीरन्/क्षमिषीरन् |
मध्यममध्यमपुरुषः | क्षंसीष्ठाः/क्षमिषीष्ठाः | क्षंसीयास्थाम्/क्षमिषीयास्थाम् | क्षंसीध्वम्/क्षमिषीध्वम् |
उत्तमउत्तमपुरुषः | क्षंसीय/क्षमिषीय | क्षंसीवहि/क्षमिषीवहि | क्षंसीमहि/क्षमिषीमहि |
लुङ् (अद्यतन भूत)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | अक्षमि | अक्षंसाताम्/अक्षमिषाताम् | अक्षंसत/अक्षमिषत |
मध्यममध्यमपुरुषः | अक्षंस्थाः/अक्षमिष्ठाः | अक्षंसाथाम्/अक्षमिषाथाम् | अक्षन्ध्वम्/अक्षमिध्वम् |
उत्तमउत्तमपुरुषः | अक्षंसि/अक्षमिषि | अक्षंस्वहि/अक्षमिष्वहि | अक्षंस्महि/अक्षमिष्महि |
लृङ् (भविष्यत्)
आत्मनेआत्मनेपदी | एकएकवचनम् | द्विद्विवचनम् | बहुबहुवचनम् |
---|---|---|---|
प्रथमप्रथमपुरुषः | अक्षंस्यत/अक्षमिष्यत | अक्षंस्येताम्/अक्षमिष्येताम् | अक्षंस्यन्त/अक्षमिष्यन्त |
मध्यममध्यमपुरुषः | अक्षंस्यथाः/अक्षमिष्यथाः | अक्षंस्येथाम्/अक्षमिष्येथाम् | अक्षंस्यध्वम्/अक्षमिष्यध्वम् |
उत्तमउत्तमपुरुषः | अक्षंस्ये/अक्षमिष्ये | अक्षंस्यावहि/अक्षमिष्यावहि | अक्षंस्यामहि/अक्षमिष्यामहि |